Communiceren met de eigen stem

Spraakgehandicapten kunnen dankzij spraaksynthese met anderen communiceren. Zij tikken zinnen, die door de computer worden uitgesproken, of laten teksten uitspreken die vooraf zijn klaargezet.

Voor hen, en voor hun omgeving, is het wel belangrijk dat de computerstem wat betreft geslacht, leeftijd en andere kenmerken bij ze past. Doordat Fluency TTS een ruime keuze aan stemmen biedt, is deze spraaksynthesizer een goede keuze voor deze doelgroep.

Maar er gaat natuurlijk niets boven de eigen stem. Als er sprake is van dreigend stemverlies (bijvoorbeeld als gevolg van ALS, of als laryngectomie nodig is), dan is het ook mogelijk de stem vast te leggen in een spraakdatabase voor de spraaksynthese van Fluency. De spreker kan dan in een later stadium, als zelf spreken niet meer mogelijk is, zijn eigen computerstem gebruiken om met anderen te communiceren.

Fluency biedt deze dienst aan in samenwerking met rdgKompagne. rdgKompagne beschikt over mobiele opnameapparatuur voor het vastleggen van de stem, begeleidt het opnametraject, en kan ook advies geven over de aanvraag bij de zorgverzekeraar.

Hoe gaat het in zijn werk?

De spreker moet een vaststaand corpus inspreken dat bestaat uit 387 woorden en 387 zinnen (bij elkaar 774 items). Elk item wordt door de spraaksynthese van Fluency voorgezegd, en de spreker moet dit zo precies mogelijk nazeggen.

Op basis van de eerste 50 opnamen (25 woorden en 25 zinnen) onderzoekt Fluency of de kwaliteit voldoende is om een spraakdatabase af te leiden. Maar met name bij ALS-patiënten kan het voorkomen dat de articulatie op het moment van inspreken al niet meer optimaal is, of dat het inspreken een te grote inspanning vereist.

Het is dan vaak mogelijk een stem te produceren op basis van een deel van het materiaal, bijvoorbeeld de eerste 50 opnamen en verder alleen de losse woorden. Dit vergt minder inspanning van de spreker, en meestal is de articulatie bij losse woorden aanzienlijk beter dan bij de soms vrij lange zinnen.

Voorbeelden

We hebben al voor een flink aantal ALS-patiënten een "eigen stem" geproduceerd. Bij enkele sprekers was de articulatie al niet meer optimaal. Toch is het wel steeds gelukt om een goed bruikbare computerstem af te leiden.

Hieronder vind je enkele voorbeelden van de opnamen die sprekers (aangeduid met hun initialen) hebben ingesproken, en zinnen die met hun computerstem zijn gegenereerd.